Resolving the Historical and Cultural Heritage Conflict Between Macedonia and Bulgaria in Terms of the Relationship Between Power And History İktidar ve Tarih İlişkisi Bakımından Makedonya ile Bulgaristan Arasındaki Tarihsel ve Kültürel Miras Kavgasını Çözümlemek
Abstract
This study discusses the relationship between power and history along the axis of the ongoing fight between Macedonia and Bulgaria regarding the shared historical heritage. Since 1944 when Macedonia became an independent republic within the Yugoslav Federation, this struggle over the historical and cultural heritage of the region has been based on many historical events and historical figures in these regions. and other public actors. Both countries have emphasized and appropriated the national character of the historical and cultural heritage of the region into their historiographies. These two countries’ attitudes have made discussions on sharing history and culture political and ideological. Because the source of these disagreements is political, the attempt has been made to resolve things through political means. Based on this perspective, the study will reveal the relationship between history and power by discussing these disagreements regarding historical and cultural heritage between the two countries. In other words, the study will examine how history and historiography have been politicized and how this politicization and ideologization have become sources of political problems between the two countries by discussing the disagreements and disputes between the two countries with regard to their shared historical heritage. This study’s main claim involves the main motif of these countries’ dispute to be the ideology of nationalism and how it essentially reflects the conflict between their two nationalist ideologies.
Bu çalışmada, Makedonya1 ile Bulgaristan arasında süregiden “tarihsel miras” paylaşımına ilişkin kavga ekseninde iktidar ve tarih ilişkisi tartışılmıştır. Makedonya’nın Yugoslavya Federasyonu içinde bağımsız bir cumhuriyet haline geldiği 1944 yılından bu yana, bölgenin tarihsel ve kültürel mirası üzerinde ciddi bir şekilde yaşanmakta olan bu kavganın temeli bu bölgelerdeki çok sayıda tarihsel olaya ve tarihi şahsiyetlere ilişkin olup başta tarihçiler ve ülkelerin tarihyazımları olmak üzere, siyasetçiler ve diğer kamu aktörlerince tartışılmaktadır. Her iki ülke de kendi tarihyazımlarında bölge tarih ve kültürel mirasının ulusal karakterini vurgulamakta ve kendine mal etmektedir. İki ülkenin takınmış olduğu bu tutum, söz konusu “tarihi” ve “kültürü” paylaşma tartışmasını politik ve ideolojik kılmaktadır. Söz konusu anlaşmazlıkların kaynağı siyasi olduğu gibi çözüme de siyasi araçlar ile varılmaya çalışılmaktadır. Buradan hareketle, bu çalışmada iki ülke arasındaki tarihsel ve kültürel mirasa ilişkin anlaşmazlıklar ele alınarak tarih ile iktidar ilişkisi ortaya konulacaktır. Diğer bir ifadeyle, bu çalışmada iki ülke arasındaki tarihsel mirası konusundaki yaşanan anlaşmazlıkları ve kavgaların konu ederek tarih/tarihyazımın nasıl siyasallaştırıldığını ve söz konusu bu siyasallaştırma veya ideolojikleştirilmenin iki ülke arasındaki nasıl bir siyasi sorun kaynağı halie geldiğini incelenecektir. Bu çalışmanın temel iddiası söz konusu kavgasının temel motifi milliyetçilik ideolojisi olduğu ve özünde iki milliyetçili ideolojilerinin çatışmasının yansıtmaktadır.
Keywords:
The Macedonian Question, History, Power, Nationalism, National İdentity, Bulgaria, Macedonia
Makedonya Meselesi, Tarih, İktidar, Milliyetçilik, Ulusal Kimlik, Bulgaristan, Makedonya
References
- Aksakal, H. (2015). Türk politik kültüründe romantizm. İletişim Yayınları.
- Aliu, M. (2020). Yeni Makedon kimliğin inşası “Üsküp 2014 Projesi” üzerine bir inceleme [Unpublished doctoral dissertation]. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı. Istanbul.
- Ateşoğlu, G. (2017). Herder’den Hegel’e anahatırlarıyla ‘tarih kavramı’. In D. Ö. Ateşoğlu (Ed.), Tarih felsefesi seçme metinler (pp. 9–23). Doğubatı Yayınları.
- Aysevener, K. (2001). Collingwood’un tarih felsefesi. İmge Yayınevi.
- Berger, S. (2009). The comparative history of national historiographies in europe: some methodological reflections and preliminary results. In S. C. Gemenne (Ed.), Nations and their histories: Constructions and representations (pp. 29-45). Palgrave Macmillan.
- Boucher, D. (1993). Geçmişi yaratmak. In K. A. Bartuça (Ed.), Tarih felsefesi (pp. 46–68).
- Breuilly, J. (2009). Nationalism and the making of national pasts. In S. C. Gemenne (Ed.), Nations and their histories: Constructions and representations (pp. 7–28). Palgrave Macmillan.
- Carr, E. H. (2016). Tarih nedir? [G. Gürtürk, Tran.]. İletişim Yayınları.
- Collingwood, R. (2017). Tarih tasarımı. Doğubatı Yayınları.
- Ersanlı, B. (1992). İktidar ve tarih Türkiye’de tarih tezin oluşumu (1929-1937). AFA Yayınları. Evans, R. J. (1999). Tarihin savunusu [U. Kocabaşoğlu, Tran.]. İmge Kitapevi.
- Fontana, E. C. (1992). Tarih yazımında nesnellik ve yanlılık [Ö. Ozankaya, Tran.]. İmge Kitapevi.
- Foucault, M. (2001). Kelimeler ve şeyler insan bilimlerinin bir arkeolojisi. [M. A. Kılıçbay, Tran.]. İmge Yayınevi.
- Frusetta, J. (2004). Common heroes, divided claims: İMRİ betwen Macedonia and Bulgaria. In J. L. Mazower (Ed.), Ideologies and national identities: The case of twentieth-century Southeastern Europe (pp. 110–130). Central European University Press.
- Hobsbawm, E. (1999). Tarih üzerine [O. Akınhay, Tran.]. Bilim ve Sanat Yayınları.
- Hobsbawm, E. (2010). Milletler ve milliyetçilik [O. Akınhay, Tran.]. Ayrıntı Yayınları.
- Jenkins, K. (1997). Tarihi yeniden düşünmek [B. S. Şener, Tran.]. Dost Kitabevi.
- Kofos, E. (1986). The Macedonian Question: The politics of mutation. Balkan Studies, 27(1), 157–172.
- Maleska, M. (2002). Macedonian (Old-New) issues. Political Essays, 3(4).
- Marinov, T. (2013). In defense of the native tongue: The standardization of the Macedonian language and the Bulgarian-Macedonian linguistic controversies. In R. D. Marinov (Ed.), Entangled histories of the Balkans (pp. 419–487). Brill.
- Munslow, A. (2000). Tarihin yapısökümü [A. Yılmaz, Tran.]. Ayrıntı Yayınları.
- Özkırımlı, U. (2016). Milliyetçilik kuramları eleştirel bir bakış. DoğubatıYayınları.
- Özlem, D. (2010). Tarih felsefesi. Notos Kitap.
- Rocker, R. (2019). Milliyetçilik ve kültür [A. Çıkaroğlu, Tran.]. Kaos Yayınları.
- Schelling, F. W. (2017). Tarihin felsefesi olur mu? In D. Ö. Ateşoğlu (Ed.), Tarih felsefesi seçme metinler [A. Irgat, Tran.] (pp. 134–141). Doğubatı.
- Smith, A. D. (1999). Nationalism and the historians. In G. Balakrishman (Ed.), Mapping the nation (pp. 175–197). Verso.
- Stamova, M. (2014). Bulgarian-Yugoslav relations and the Macedonian Question (1948-1963). Annales Series Historia et Sociologia, 24(4), 661–670.
- Stearns, P. N. (2009). Neden tarih öğreniyoruz. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 118–127.
- Strashko Stojanovski, D. M. (2014). Macedonian Question reframed: Politics, identity and culture in Republic of Macedonia. Balkan Social Science Review, 4, 298–232.
- Tosh, J. (1997). Tarihin peşinde Monder tarih çalışmasında hedefle, yöntemler ve yeni doğrultular [Ö. Arıkan, Tran.]. Tarih Vafkı Yurt Yayınları.
- Troebst, S. (1999). IMRO + 100 = FYROM? The politics of Macedonian historiography. In J.
- Pettifer (Ed.), The New Macedonian Question (pp. 60–78). Macmillan Press.
- Trouilloy, M.-R. (2015). Geçmişi Susturmak Tarihin Üretilmesi ve İktidar [O. Zeybek, Tran.]. İhtaki Yayınları.
- Костов, Орце. (2022, August 15). Историска комисија: Утврдувањето на етничкиот идентитет на Гоце Делчев не е наша работа. Retrieved from: https://a1on.mk/ macedonia/istoriska-komisija-utvrduvanjeto-na-etnichkiot-identitet-na-goce-delchev-ne-e-nasha-rabota/
- Radoykov, Ihvan. (2020, November 17). Бугарија стави вето на Северна Македонија за почеток на пристапните преговори со ЕУ. Retrieved from: https://l24.im/ncRE9
- Anonymous. (n.d.). Договор за пријателство, добрососедство и соработка меѓу Република Македонија и Република Бугарија. Retrieved from: https://meta.mk/wp-content/ uploads/2017/07/DOGOVOR-ZA-PRIJATELSTVO-DOBROSOSEDSTVO-I-SORABOTKA-MEG-U-REPUBLIKA-MAKEDONIJA-I-REPUBLIKA-BUGARIJA-.pdf
- Anonymous. (n.d.). Договор за пријателство, добрососедство и соработка меѓу Република Македонија и Република Бугарија. Retrieved from: https://meta.mk/wp-content/ uploads/2017/07/DOGOVOR-ZA-PRIJATELSTVO-DOBROSOSEDSTVO-I-SORABOTKA-MEG-U-REPUBLIKA-MAKEDONIJA-I-REPUBLIKA-BUGARIJA-.pdf
- Fokus. (2017, June 22). Заев: Договорот со Бугарија ќе биде потпишан на македонски, бугарски и англиски јазик. Retrieved from: https://fokus.mk/zaev-dogovorot-so-bugarija-ke-bide-potpishan-na-Makedonski-bugarski-i-angliski-jazik/
- Anonymous. (2020, January 12). Македонско-бугарската комисија за историски и образовни прашања во мирување. Retrieved from: www.iportal.mk: https://iportal. mk/makedonija/makedonsko-bugarskata-komisija-za-istoriski-obrazovni-prashanja-vo-miruvanje/
- дnonomoys. (2020, October 16). Македонско-бугарската Историска комисија не се договори за Гоце Делчев. Retrieved from: https://sdk.mk/index.php/makedonija/ makedonsko-bugarskata-istoriska-komisija-ne-se-dogovori-za-gotse-delchev/
- Anonomoys. (2022, February 2). Ѓоргиев: Историската комисија нема никаква улога во одлуката за заедничко чествување на Гоце Делчев. Retrieved from: https:// novamakedonija.com.mk/makedonija/gjorgiev-istoriskata-komisija-nema-nikakva-uloga-vo-odlukata-za-zaednichko-chestvuvanje-na-goce-delchev/
- Markov, Aleksandır. (2022, June 20). Fransa’nın Sofya ile Üsküp arasındaki müzakerelere ilişkin önerisi neler içeriyor?. Retrieved from: https://l24.im/ReKLoh1
- Anonymous. (2022, July 3). Kuzey Makedonya’da, Fransa’nın önerisi protesto edildi. Retrieved from: https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/kuzey-makedonyada-fransanin-onerisi-protesto-edildi-1954045
- Браунбауер, Улф. (2022, July 08). Брунбауер: Зошто францускиот предлог е бескорисен и опасен. Retrieved from: https://l24.im/sejI3q
- Fazligikj, Admir. (2022, July 16). Собранието на Северна Македонија ги усвои заклучоците за францускиот предлог. Retrieved from: https://l24.im/VHfWq5
- МИА. (2022, August 15). Препораки на Македонско-бугарската комисија за историски и образвовни прашања. Retrieved from: https://www.fakulteti.mk/news/15082022/ preporaki-na-makedonsko-bugarskata-komisija-za-istoriski-i-obrazovni-prashanja
- Anonymous. (2022, August 15). Ѓоргиев: Периодот на 19 и 20 век ќе биде еден од најтешките за кои ќе расправа Комисијата. Retrieved from: www.lokanlno.mk: https:// lokalno.mk/gorgiev-periodot-na-19-i-20-vek-ke-bide-eden-od-najteshkite-za-koi-ke-rasprava-komisijata/
- Калински, Владимир, (2020, February 22). Нова методологија за потежок пат кон ЕУ. Retrieved from: https://www.slobodnaevropa.mk/a/30447124.html
- Anonomoys. (2017, July 20). Пријателство ДА, заедничка историја НЕ – протест пред МНР против Договорот со Бугарија. Retrieved from: https://l24.im/iKVe4SАnonomoys. (2022, May 16). Радев не дозволува легитимација на „македонизмот“ во ЕУ. Retrieved from: https://l24.im/3di2Ns
- дnonomoys. (2017, August 3). Мицковски: Договорот со Бугарија има сериозни недостатоци. Retrieved from: https://makfax.com.mk/daily-news. 03 Ağusotos 2017. дnonymous. (2022, August). Протокол од вториот состанок на Заедничката меѓувладина
- комисија со Бугарија. (2022, 08 15). Retrieved from: https://dw3yoh98rrrmk.cloudfront. net/b8e22e0a1bc041df86a0e597b0cda8d4.pdf
- Zizek, S. (2016). Yamuk bakmak/popüler kültürden Jacques Lacan’a giriş [T. Birkan, Tran.]. Metis Yayınları.
- Велјановски, Н. (1998). Македонија во југословенско-бугарскитеодноси 1944-1953. ИНИ.
- Глигоров, К. (2001). Македонија е се што имаме. Издавачки центри ТРИ.
- Ѓорѓиев, В. (2014). Борбата за автономија на Македонија и за сосдавање на македонската држава (1893-1912). In В. Ѓ. Владо Поповски (Ed.), Сосдавањето и развојот на современата македонскта државва (pp. 43–78). Македонска Реч.
- Димитров, H. (2020, May 18). Димитров: Прашањето за македонскиот јазик за нас е затворено и дома и во светот. Retrieved from: https://360stepeni.mk/dimitrov-prashaneto-za-makedonskiot-jazik-za-nas-e-zatvoreno-i-doma-i-vo-svetot/ Апостолски, Михајло, Историја на македонскиот народ. (1969). Институт за национална историја.
- Кинг, С. Ј. (2018). Југословенскиот комунизам и македонското прашање [В. Цветковски, Tran.]. Дата Понс.
- Коцарев, д. (2022, July 22). „Две илјади осумдесет и четврта“ или „Последниот Македонец во Европа“. Retrieved from: https://novamakedonija.com.mk/makedonija/ politika/dve-iljadi-osumdeset-i-chetvrta-ili-posledniot-makedonec-vo-evropa/
- Ќулавкова, К. (2022, August 17). Погрешно толкување, квазинаучен пристап, штетни препораки. Retrieved from: https://novamakedonija.com.mk/mislenja/kolumni/ pogreshno-tolkuvanje-kvazinauchen-pristap-shtetni-preporaki/
- Маринов, Ч. (2013). Македонското прашање од 1944 до денес Комунизмот и национализмот на Балканот [Д. С. Тодоров, Tran.]. Фондација Отворено Општество-Македонија.
- Пери, Д. М. (2001). Политика на теророр и Македонското Револуционерно Движње во
- периодот од 1893 до 1903. [Ф. Мухиќ, Tran.]. Магор.
- Рудометоф, В. (2003). Култура, идентитет и македонското прашање. In Вовед. В. Рудометоф (Ed.), Македонското прашање, култура, историографија, политика. Евро Балкан.
- Станоевиќ, Х. (2018, January 16). Наташа Котлар: Договорот со Бугарија не е симетричен, историјата ќе го има последниот збор [Х. Станоевиќ, Röportaj Yapan]. Retrieved from: https://faktor.mk/natasha-kotlar-dogovorot-so-bugarija-ne-e-simetrichen-istorijata-kje-go-ima-posledniot-zbor
- Требст, д. (1997). Бугарско-Југословенската контроверза за Македонија 1967-1982. [С. Поповска, Tran.]. ИНИ.